Mở đầu lễ đâm đuống là màn trình diễn của đội cồng chiêng. Sau đó, thầy mo sẽ thực hiện nghi lễ cầu khấn bằng việc vẩy nước xung quanh khu vực làm lễ. Sau phần lễ, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống vang lên và nghi thức đâm đuống bắt đầu. Theo phong tục truyền thống, các cô gái trong trang phục dân tộc của mình sẽ cầm cây chày gỗ thực hiện động tác đâm đuống. Theo nhịp tay đâm đuống mau hay chậm, âm thanh cũng chuyển điệu sang những tiết tấu khác nhau... Lúc tiếng chày vang lên theo nhịp điệu, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống khác cũng phụ họa, tạo thành bản nhạc vui tươi, khỏe khoắn, rộn ràng.  

Bà Hà Thị Bêu, chủ homestay Xuân Trường ở xóm Chiến, xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình chia sẻ: “Người Mường ở đây tin rằng tiếng đuống càng vang, càng rộn ràng thì năm đó sẽ mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhiều điều may mắn. Du khách đến với chúng tôi rất háo hức được thưởng thức tiết mục đâm đuống truyền thống. Chính vì vậy, homestay của chúng tôi cũng thường xuyên tái hiện lễ đâm đuống để giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống với du khách. Các nghệ nhân biểu diễn đâm đuống ở địa phương cũng thường xuyên đi biểu diễn, giao lưu khắp cả nước để quảng bá, phát huy tục lệ này”. Đâm đuống thường được người Mường tổ chức vào dịp Tết, hội mùa, cưới xin và dựng nhà để cầu mưa, cầu mùa màng tươi tốt bội thu. Đến nay, đâm đuống không chỉ mang ý nghĩa là một hình thái lao động mà tồn tại như một tục lệ cổ truyền.