Phóng viên:

Thưa ông, được biết trong những năm vừa qua, Ủy ban Dân tộc (UBDT) đã có nhiều bước tiến mới trong việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào phục vụ hoạt động của lĩnh vực công tác dân tộc. Với vai trò là Thủ trưởng đơn vị phụ trách về CNTT, ông có thể chia sẻ một số hoạt động nổi bật trong lĩnh vực này được không ạ?

Ông Nguyễn Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm Thông tin:

Trong lĩnh vực công tác dân tộc, việc ứng dụng CNTT luôn được Lãnh đao Ủy ban quan tâm và coi trọng, đặc biệt là trong thời đại cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong đó, chuyển đổi số là mục tiêu lớn của Chính phủ.

Như chúng ta đã biết, chuyển đổi số (Digital Transformation) là sự tích hợp các công nghệ kỹ thuật số vào tất cả các lĩnh vực của một doanh nghiệp, tận dụng các công nghệ để thay đổi căn bản cách thức vận hành, mô hình kinh doanh và cung cấp các giá trị mới cho khách hàng của doanh nghiệp đó cũng như tăng tốc các hoạt động kinh doanh. Chuyển đổi số cũng là một sự thay đổi về văn hóa của các doanh nghiệp, đòi hỏi các doanh nghiệp phải liên tục thay đổi, thử nghiệm cái mới và thoải mái chấp nhận các thất bại.

Chuyển đổi số bao gồm Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Tại Việt Nam, khái niệm “Chuyển đổi số” thường được hiểu theo nghĩa là quá trình thay đổi từ mô hình hoạt động truyền thống sang số hóa bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet cho vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud)… nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa đơn vị. Trong đó, CNTT là công cụ rất quan trọng để thực hiện xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Đối với công tác dân tộc, ngay từ những năm đầu khi khái niệm “chuyển đổi số” bắt đầu được quan tâm, UBDT đã chủ động xây dựng đề án “Tăng cường ứng dụng CNTT hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh trật tự vùng đồng bào DTTS Việt Nam giai đoạn 2019 - 2025”. Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 414/QĐ-TTg ngày 12/4/2019.

Trong đề án này, có bốn trọng tâm cần triển khai thực hiện. Thứ nhất là: Việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT hỗ trợ đồng bào DTTS tiếp cận thông tin, chú trọng các lĩnh vực kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng; Thứ hai là: Nâng cấp nền tảng công nghệ thông tin phục vụ việc quản lý nhà nước về công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương; Thứ ba là: Đào tạo, tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về việc ứng dụng CNTT cho đồng bào DTTS; Thứ tư là: Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách. Cuối cùng là việc nâng cao năng lực ứng dụng CNTT - truyền thông cho người làm công tác dân tộc.

Ủy ban Dân tộc đang tăng cường các hoạt động chuyển đổi số, thúc đẩy hiệu quả hoạt động của cơ quan công tác dân tộc và phát triển vùng DTTS và miền núi

Phóng viên:

Có thể thấy rằng Quyết định 414/QĐ-TTg đã đặt ra các nhiệm vụ trọng tâm rất lớn. Vậy các nhiệm vụ trọng tâm đó sẽ được triển khai cụ thể như thế nào?

Ông Nguyễn Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm Thông tin:

Việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT hỗ trợ đồng bào DTTS tiếp cận thông tin, chú trọng các lĩnh vực kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng tập trung vào các nhiệm vụ chính như: Xây dựng bộ dữ liệu về các DTTS; xây dựng hệ thống ứng dụng CNTT thuận lợi trên thiết bị di động thông minh để hỗ trợ phổ biến đường lối chính sách, pháp luật; giáo dục về giới tính, quyền phụ nữ, quyền trẻ em cho đồng bào DTTS; cung cấp thông tin việc làm phù hợp với trình độ, nhu cầu của đồng bào DTTS; hỗ trợ chẩn đoán, khám, chữa bệnh từ xa đối với đồng bào DTTS; xây dựng, phát triển các ứng dụng hỗ trợ cảnh báo thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn vùng đồng bào DTTS; xây dựng diễn đàn đối thoại trực tuyến về công tác dân tộc nhằm nâng cao nhận thức về chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước...

Về việc nâng cấp nền tảng CNTT phục vụ việc quản lý nhà nước về công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương, Đề án chú trọng vào nâng cấp và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác dân tộc phù hợp với mô hình tổ chức, nhiệm vụ của UBDT và cơ quan làm công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương. Bảo đảm khả năng tích hợp, đồng bộ, truy xuất, chia sẻ, trao đổi dữ liệu giữa các hệ thống thông tin liên quan đến công tác dân tộc; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin; thiết kế, nâng cấp hệ thống hạ tầng trang thiết bị CNTT phục vụ quản lý nhà nước về công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương; áp dụng thống nhất các tiêu chuẩn về ứng dụng CNTT nhằm đảm bảo kết nối đồng bộ, thông suốt và có khả năng chia sẻ, trao đổi thông tin đảm bảo an toàn, thuận tiện giữa UBDT và cơ quan công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương.

Về đào tạo, tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về việc ứng dụng CNTT cho đồng bào DTTS, Đề án tập trung xây dựng và tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn, phổ cập các kiến thức về CNTT nhằm nâng cao nhận thức cho các đối tượng là cán bộ lãnh đạo vùng DTTS, người có uy tín trong vùng DTTS; xây dựng và triển khai việc đào tạo nhằm nâng cao nhận thức, chất lượng ứng dụng CNTT trong hoạt động sản xuất của đồng DTTS; hỗ trợ người có uy tín ứng dụng CNTT trong công tác tuyên truyền ở vùng đồng bào DTTS; tổ chức các mô hình đào tạo từ xa theo hình thức trực tuyến cho đồng bào dân tộc, tập trung vào các lĩnh vực tiếng dân tộc, trang bị kiến thức khoa học, kỹ thuật phục vụ sản xuất, đào tạo nghề; tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn về ứng dụng thương mại điện tử cho đồng bào DTTS...

Trong cơ chế, chính sách, Đề án cũng tập trung vào xây dựng chính sách khuyến khích, hỗ trợ bà con các dân tộc ứng dụng CNTT phục vụ lao động, sản xuất; xây dựng chính sách hỗ trợ đào tạo cho đồng bào các dân tộc ứng dụng CNTT.

Đối với việc nâng cao năng lực ứng dụng CNTT - truyền thông cho người làm công tác dân tộc, Đề án chú trọng vào phát triển các hình thức đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ CNTT trong lĩnh vực công tác dân tộc; đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, tổ chức các lớp đào tạo từ xa bằng phương thức trực tuyến cho cán bộ, công chức và viên chức làm công tác dân tộc về kiến thức và kỹ năng ứng dụng CNTT, an toàn, an ninh thông tin.

Phóng viên:

Ông có thể chia sẻ một số kết quả đạt được sau 02 năm triển khai Quyết định 414/QĐ-TTg?

Ông Nguyễn Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm Thông tin:

Qua gần 02 năm triển khai thực hiện Quyết định số 414/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường ứng dụng CNTT hỗ trợ đồng bào DTTS phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh trật tự vùng đồng bào DTTS Việt Nam giai đoạn 2019 - 2025”, bước đầu đã đạt một số kết quả như: Tại UBDT, đã xây dựng được “Hệ thống đào tạo trực tuyến về kiến thức và kỹ năng về ứng dụng CNTT, an toàn, an ninh mạng, cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân tộc” và từng bước đưa vào sử dụng.

Tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xây dựng được kế hoạch triển khai Đề án. Một số tỉnh triển khai được nhiệm vụ về đào tạo, tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về việc ứng dụng CNTT cho đồng bào DTTS. Trong thời gian 04 năm tới, chúng ta tiếp tục triển khai Đề án theo kế đã được đề ra. Các nội dung của Đề án 414 sẽ được nghiên cứu, tích hợp vào các nội dung cụ thể của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Xin cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!